Groene zorg is een vorm van zorg waarin de natuurlijke omgeving wordt benut om de gezondheid en het welzijn van mensen te ondersteunen. Over het algemeen ligt de focus van groene zorg op preventie, met name selectieve preventie, oftewel vroegtijdige behandeling van personen met een verhoogd risico op bepaalde ziekten en aandoeningen, zoals wandelcoaching voor gestreste werknemers. Er zijn echter ook groene interventies gericht op universele preventie, zoals gezond natuur wandelen, en interventies gericht op het voorkomen van verergering van de ziekte en complicaties. Groen wordt soms ook curatief of ondersteunend bij het genezingsproces ingezet (bijv. planten in patiëntenkamers), of palliatief, gericht op verzachting van pijn en kwaliteit van leven bij terminale ziekten.
Inventarisatie
De notitie Groen in de Zorg geeft een quick-scan inventarisatie van het snel groeiende aanbod aan groene zorg in Nederland. Er worden drie soorten groene zorg onderscheiden: (1) groen als behandelkamer (mental coaching en professionele medische zorg in een natuurlijke omgeving), (2) groen als fitnessruimte (beweegprogramma's in de natuur), en (3) groen als werkplaats (werk en therapie met kwetsbare groepen in de natuur). Binnen elke zorgvorm varieert de wijze waarop de natuurlijke omgeving wordt benut van een 'rustgevend decor' tot een 'spiegel voor de ziel' en een 'plek voor gewaarwording en bezinning'.
Uit een grootschalige publieksenquête onder meer dan 1000 Nederlanders blijkt dat de meeste Nederlanders denken dat natuur goed is voor de gezondheid. Nederlanders denken dat een bezoek aan de natuur vooral helpt bij psychische problemen en aandoeningen van de luchtwegen. Ze denken ook dat grootschalige natuur zoals bos en heide het meest gezond is. Een meerderheid vindt dat behandelmethoden in de natuur een meerwaarde hebben ten opzichte van een behandeling binnenshuis. De interesse in het thema natuur en gezondheid is het grootst onder vrouwen en ouderen, onder jongeren van 18-24 jaar is het animo het laagst. Het onderzoek haalde de voorpagina van Trouw in december 2012.
Om meer inzicht te krijgen in de meerwaarde van natuur voor coaching en therapie heb ik samen met Janke Wesselius een Virtual Reality onderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek werden de effecten van een ontspannende ademhalingsoefening in een virtuele natuurlijke en stedelijke omgeving op het herstel van stress en verdriet onder gecontroleerde omstandigheden met elkaar vergeleken. Er blijkt dat een ademhalingsoefening effectiever is in een natuurlijke dan in een stedelijke omgeving. Lees meer in de brochure
Wandelcoaching, of wandelend coachen in een natuurlijke omgeving, is één van de snelst groeiende vormen van groene zorg. Uit een gecontroleerde evaluatie van het wandelcoach programma van Het Coach Bureau voor gestreste werknemers blijkt dat wandelcoaching meetbaar effectief is. Deelnemers aan de wandelcoaching vertonen o.a. meer herstel van stress en burnout dan een controlegroep die geen coaching kreeg. Ook had de wandelcoaching positieve effecten op hoop, zelfwaardering, mindfulness, en tevredenheid met het leven. De deelnemers geven aan dat de natuurlijke omgeving een belangrijke ondersteunende rol heeft in deze effecten. Download het rapport of lees de samenvatting op de website van Het Coach Bureau
Groene Wandel Praktijk
De Groene Wandel Praktijk is een beweegconcept waarbij mensen die het moeilijk vinden om uit zichzelf in beweging te komen onder begeleiding van hun eigen huisarts of fysiotherapeut gaan wandelen in de natuur. Samen met o.a Tjisse Brookman van De Friesland Zorgverzekeraar werk ik aan het verder ontwikkelen en opschalen van deze vorm van groene zorg